Mimo dynamicznych zmian na rynku, ofert pracy dla księgowych nigdy nie brakuje, począwszy od stażystów i asystentów, przez młodszego księgowego, po stanowisko głównej księgowej. Wynika to z faktu, że właściwie żadna firma nie może sprawnie funkcjonować bez wsparcia profesjonalisty w omawianym zawodzie. Zobacz, jakie wymagania musi spełnić osoba, aby rozpocząć pracę jako księgowa/y, jaki jest zakres obowiązków i średnie wynagrodzenie.
Praca w księgowości – na czym polega?
Już od dawana praca w biurze księgowym bądź w dziale księgowości nie polega na rachowaniu. Obecnie liczy się przede wszystkim znajomość prawa podatkowego i programów księgowo-kasowych oraz umiejętność ciągłego aktualizowania i poszerzania wiedzy. Zakres obowiązków oraz odpowiedzialności różni się w zależności od stażu.
Ścieżka kariery księgowego — jak wygląda rozwój zawodowy
Rozwój kariery w księgowości można zaplanować w sposób stopniowy i przejrzysty. Na początek wiele osób rozpoczyna jako pomoc księgowej — obowiązki na tym stanowisku obejmują segregowanie dokumentów, wprowadzanie danych do systemu, a także wsparcie przy księgowaniu faktur. Kolejnym etapem jest stanowisko młodszej księgowej lub młodszego księgowego, gdzie zakres obowiązków poszerza się o ewidencję dokumentów, przygotowanie rejestrów VAT, podstawowe raporty oraz kontakt z klientem. Osoby te często współpracują z innymi członkami zespołu księgowego i uczą się standardów pracy w dziale księgowości.
Po zdobyciu doświadczenia możliwy jest awans na stanowisko samodzielnego księgowego — zakres obowiązków obejmuje już pełne prowadzenie KPiR lub pełnej księgowości, rozliczenia podatkowe (PIT, CIT, VAT), a także zamykanie okresów rozliczeniowych. Kolejnym etapem jest stanowisko głównej księgowej lub głównego księgowego, które wiąże się z odpowiedzialnością za nadzór nad całością ewidencji, przygotowywanie sprawozdań finansowych, kontrolę zespołu i reprezentację firmy przed urzędami. W spółkach z o.o. zakres obowiązków głównego księgowego obejmuje także odpowiedzialność za zgodność polityki rachunkowości z ustawą o rachunkowości oraz zarządzanie rozrachunkami i aktywami firmy.
Młodsza/y księgowa/y – zakres obowiązków
- prowadzenie uproszczonej księgowości jednoosobowych działalności gospodarczych zgodnie z obowiązującymi przepisami,
- kontrola merytoryczna dokumentów i prawidłowości księgowań,
- bieżąca weryfikacja i księgowanie faktur,
- tworzenie zestawień i analiz na potrzeby klientów,
- mailowy i telefoniczny kontakt z klientami.
Zakres obowiązków samodzielnej księgowej
- prowadzenie pełnej księgowości, książki przychodów i rozchodów a także rozliczeń CIT, PIT i VAT,
- sporządzanie deklaracji podatkowych, rocznych i okresowych sprawozdań finansowych oraz statystycznych (GUS i NBP),
- weryfikacja poprawności i klasyfikacji kosztów, aktywów i pasywów, prowadzenie rozrachunków oraz rozliczeń podatkowych,
- inne prace księgowe, w tym: zamykanie miesiąca i roku obrachunkowego, bezpośrednia współpraca z naszymi klientami.
Główna/y księgowa/y – zakres obowiązków
- zarządzanie podległym zespołem księgowych,
- prowadzenie pełnej ewidencji księgowej spółek zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa rachunkowego i podatkowego,
- nadzór nad merytoryczną i formalną poprawnością ewidencji dokumentów księgowych,
- nadzór nad comiesięcznym finansowo-księgowym zamknięciem ksiąg rachunkowych oraz prawidłowym obiegiem dokumentów,
- sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych,
- sporządzanie raportów oraz współpraca z instytucjami zewnętrznymi (GUS, ZUS, NBP, US),
- sporządzanie sprawozdań i raportów na potrzeby zarządu, banków oraz instytucji zewnętrznych, sporządzanie deklaracji podatkowych,
- reprezentacja spółek przed organami skarbowymi.
Księgowy – jakie wymagania musi spełnić?
Obok biegłej i praktycznej znajomości przepisów rachunkowych, podatkowych, Kodeksu Pracy, programów księgowych, osoba zatrudniona na stanowisku księgowej/księgowego musi spełniać następujące warunki:
- posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,
- bycie niekaranym za określone przestępstwa,
- posiadanie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.
Wykształcenie i certyfikaty — co się liczy
Aby rozpocząć pracę w księgowości, zwykle wymagane jest wykształcenie średnie lub wyższe ekonomiczne, najlepiej w zakresie finansów, rachunkowości lub ekonomii. Nie jest to jednak warunek absolutny – wiele osób zdobywa kwalifikacje dzięki kursom i praktyce zawodowej. Kompetencje księgowej powinny obejmować znajomość przepisów podatkowych, rachunkowych, biegłość w programach księgowych oraz rozumienie cykli zamknięcia miesiąca.
Na rynku pracy bardzo cenione są certyfikaty zawodowe: np. certyfikaty Stowarzyszenia Księgowych w Polsce (poziomy I–IV), a także międzynarodowe kwalifikacje jak ACCA, CIMA czy biegły rewident. Posiadanie takich uprawnień zwiększa szanse na awans oraz umożliwia pracę w strukturach międzynarodowych i w większych spółkach, gdzie wymagana jest znajomość MSSF lub IFRS.
Programy księgowe – które warto znać i dlaczego
W pracy księgowego kluczowa jest znajomość narzędzi informatycznych. Najczęściej wykorzystywane programy w Polsce to Comarch ERP Optima, Symfonia, Insert GT, Enova365 oraz systemy klasy ERP, takie jak SAP czy Oracle. W dziale księgowości zadania coraz częściej realizowane są z wykorzystaniem chmury obliczeniowej i integracji z systemami KSeF.
Znajomość Excela również pozostaje nieodzowna – zwłaszcza w zakresie tabel przestawnych, funkcji finansowych oraz analizy danych. Wraz z postępującą cyfryzacją księgowości, rośnie także znaczenie umiejętności obsługi narzędzi do automatyzacji (np. OCR, elektroniczny obieg dokumentów). Takie umiejętności księgowej stają się dziś standardem w nowoczesnym środowisku pracy.
Języki obce — kiedy się przydają
W wielu rekrutacjach, szczególnie do międzynarodowych firm lub centrów usług wspólnych (SSC/BPO), wymagana jest znajomość języka angielskiego, a czasem niemieckiego lub francuskiego. To nie tylko kwestia porozumiewania się z zagranicznym klientem, ale także umiejętność analizy dokumentów, przepisów czy raportów finansowych przygotowanych zgodnie z międzynarodowymi standardami. W takich środowiskach główna księgowa obowiązki realizuje w kontekście globalnych struktur raportowania, co wymaga nie tylko znajomości przepisów krajowych, ale też elastyczności i otwartości na standardy obowiązujące za granicą.
Ile zarabia księgowa/y?
Młodsza/y księgowa/y – zarobki młodszej księgowej
Mediana zarobków na stanowisku młodszego księgowego wynosi 6050 zł brutto. Oznacza to, że co drugi księgowy otrzymuje pensję od 5 320 PLN do 6960 PLN. 25% najlepiej wynagradzanych księgowych zarabia powyżej 6 960 PLN brutto.
Samodzielna/y księgowa/y – zarobki
Na tym stanowisku co drugi księgowy otrzymuje pensję od 6 060 PLN do 8 500 PLN. 25% najgorzej wynagradzanych księgowych zarabia poniżej 6 060 PLN brutto. Na zarobki powyżej 8 500 PLN brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych księgowych.
Główna/y księgowa/y – zarobki
Mediana na tym stanowisku wynosi 11 330 PLN brutto. Co drugi księgowy otrzymuje pensję od 8 580 PLN do 8 850 PLN. Na zarobki powyżej 15 390 PLN brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych księgowych.
Różnice między sektorem publicznym a prywatnym
Zakres zadań księgowego w sektorze publicznym często wiąże się z większą ilością formalności, obowiązkiem stosowania ustaw budżetowych, sprawozdawczością do RIO czy Ministerstwa Finansów. W sektorze prywatnym praca jest bardziej zróżnicowana — w zależności od branży, księgowy może odpowiadać za kalkulacje kosztów, analizy rentowności, rozliczenia projektowe, raporty dla zarządu.
W spółkach z o.o. zakres obowiązków głównego księgowego spółki z o.o. jest bardzo szeroki i obejmuje nie tylko ewidencję, ale także planowanie budżetu, kontroling oraz współpracę z działem HR, prawnym i zarządem. W obu sektorach przydają się podobne kompetencje księgowej, ale środowisko pracy, tempo i zakres obowiązków mogą się znacznie różnić.
Rynek pracy: gdzie jest największe zapotrzebowanie
Na największe możliwości zatrudnienia mogą liczyć kandydaci w dużych miastach – Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście czy Poznaniu. Wynika to z obecności centrów SSC/BPO, które potrzebują specjalistów od procesów AP/AR (accounts payable / receivable), rozliczeń podatkowych, raportowania. Nie brakuje również ofert w mniejszych miastach — szczególnie w biurach rachunkowych obsługujących lokalnych przedsiębiorców.
Zapotrzebowanie dotyczy wszystkich poziomów — od pomocy księgowej po główną księgową, a także specjalistów ds. podatków czy analityków finansowych.
Przyszłość zawodu — automatyzacja, AI i nowe kompetencje
Coraz więcej firm inwestuje w automatyzację procesów księgowych: rozliczanie faktur, przyporządkowywanie kosztów, generowanie deklaracji. Oznacza to, że samodzielny księgowy zakres obowiązków ulega zmianie – mniej jest prostych operacji, więcej nadzoru, analizy i interpretacji danych. Wprowadzenie KSeF, e-sprawozdań, raportowania JPK w czasie rzeczywistym wymaga znajomości nowych narzędzi i gotowości do ciągłego uczenia się.
W przyszłości księgowi będą coraz częściej pełnić rolę doradców – nie tylko ewidencjonować dane, ale wskazywać na nieprawidłowości, analizować koszty, przygotowywać dane do decyzji strategicznych. To właśnie tutaj kluczowe stają się umiejętności księgowej: analityczne myślenie, odporność na stres, dobra komunikacja i orientacja biznesowa.
Formy zatrudnienia i miejsca pracy
Współczesny rynek pracy oferuje różne formy zatrudnienia: etat, kontrakt B2B, umowę zlecenie (często na początku kariery). Dział księgowości zadania realizuje zarówno w modelu stacjonarnym, jak i hybrydowym lub w pełni zdalnym – w szczególności w firmach pracujących na systemach ERP w chmurze. Biura rachunkowe również umożliwiają pracę zdalną, szczególnie w przypadku klientów spoza regionu.
Niektóre osoby decydują się na własną działalność — obsługują mikrofirmy, jednoosobowe działalności gospodarcze, freelancerów. W tym przypadku zakres obowiązków może obejmować nie tylko księgowość, ale też elementy doradztwa podatkowego czy HR. Dla wielu osób to atrakcyjna ścieżka rozwoju – szczególnie po kilku latach doświadczenia.
Praca w księgowości – podsumowanie
Wbrew pozorom, praca w księgowości nie jest monotonna. W dużej mierze polega na kontaktach z klientem, wdrażaniu nowych rozporządzeń. Wymaga od pracowników skrupulatności, uczciwości i umiejętności skupienia. Kandydaci mogą liczyć na szeroki wachlarz ofert pracy, ponieważ zawód ten jest ważnym wsparciem dla niemal wszystkich firm.
Udostępnij