Mimo dynamicznych zmian na rynku, ofert pracy dla księgowych nigdy nie brakuje, począwszy od stażystów i asystentów, przez młodszego księgowego, po stanowisko głównej księgowej. Wynika to z faktu, że właściwie żadna firma nie może sprawnie funkcjonować bez wsparcia profesjonalisty w omawianym zawodzie. Zobacz, jakie wymagania musi spełnić osoba, aby rozpocząć pracę jako księgowa/y, jaki jest zakres obowiązków i średnie wynagrodzenie.
Praca w księgowości – na czym polega?
Już od dawana praca w biurze księgowym bądź w dziale księgowości nie polega na rachowaniu. Obecnie liczy się przede wszystkim znajomość prawa podatkowego i programów księgowo-kasowych oraz umiejętność ciągłego aktualizowania i poszerzania wiedzy. Zakres obowiązków oraz odpowiedzialności różni się w zależności od stażu.
Ścieżka kariery księgowego — jak wygląda rozwój zawodowy
Rozwój kariery w księgowości można zaplanować w sposób stopniowy i przejrzysty. Na początek wiele osób rozpoczyna jako pomoc księgowej — obowiązki na tym stanowisku obejmują segregowanie dokumentów, wprowadzanie danych do systemu, a także wsparcie przy księgowaniu faktur. Kolejnym etapem jest stanowisko młodszej księgowej lub młodszego księgowego, gdzie zakres obowiązków poszerza się o ewidencję dokumentów, przygotowanie rejestrów VAT, podstawowe raporty oraz kontakt z klientem. Osoby te często współpracują z innymi członkami zespołu księgowego i uczą się standardów pracy w dziale księgowości.
Po zdobyciu doświadczenia możliwy jest awans na stanowisko samodzielnego księgowego — zakres obowiązków obejmuje już pełne prowadzenie KPiR lub pełnej księgowości, rozliczenia podatkowe (PIT, CIT, VAT), a także zamykanie okresów rozliczeniowych. Kolejnym etapem jest stanowisko głównej księgowej lub głównego księgowego, które wiąże się z odpowiedzialnością za nadzór nad całością ewidencji, przygotowywanie sprawozdań finansowych, kontrolę zespołu i reprezentację firmy przed urzędami. W spółkach z o.o. zakres obowiązków głównego księgowego obejmuje także odpowiedzialność za zgodność polityki rachunkowości z ustawą o rachunkowości oraz zarządzanie rozrachunkami i aktywami firmy.
Młodsza/y księgowa/y – zakres obowiązków
- prowadzenie uproszczonej księgowości jednoosobowych działalności gospodarczych zgodnie z obowiązującymi przepisami,
- kontrola merytoryczna dokumentów i prawidłowości księgowań,
- bieżąca weryfikacja i księgowanie faktur,
- tworzenie zestawień i analiz na potrzeby klientów,
- mailowy i telefoniczny kontakt z klientami.
Zakres obowiązków samodzielnej księgowej
- prowadzenie pełnej księgowości, książki przychodów i rozchodów a także rozliczeń CIT, PIT i VAT,
- sporządzanie deklaracji podatkowych, rocznych i okresowych sprawozdań finansowych oraz statystycznych (GUS i NBP),
- weryfikacja poprawności i klasyfikacji kosztów, aktywów i pasywów, prowadzenie rozrachunków oraz rozliczeń podatkowych,
- inne prace księgowe, w tym: zamykanie miesiąca i roku obrachunkowego, bezpośrednia współpraca z naszymi klientami.
Główna/y księgowa/y – zakres obowiązków
- zarządzanie podległym zespołem księgowych,
- prowadzenie pełnej ewidencji księgowej spółek zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa rachunkowego i podatkowego,
- nadzór nad merytoryczną i formalną poprawnością ewidencji dokumentów księgowych,
- nadzór nad comiesięcznym finansowo-księgowym zamknięciem ksiąg rachunkowych oraz prawidłowym obiegiem dokumentów,
- sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych,
- sporządzanie raportów oraz współpraca z instytucjami zewnętrznymi (GUS, ZUS, NBP, US),
- sporządzanie sprawozdań i raportów na potrzeby zarządu, banków oraz instytucji zewnętrznych, sporządzanie deklaracji podatkowych,
- reprezentacja spółek przed organami skarbowymi.
Księgowy – jakie wymagania musi spełnić?
Obok biegłej i praktycznej znajomości przepisów rachunkowych, podatkowych, Kodeksu Pracy, programów księgowych, osoba zatrudniona na stanowisku księgowej/księgowego musi spełniać następujące warunki:
- posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,
- bycie niekaranym za określone przestępstwa,
- posiadanie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.
Wykształcenie i certyfikaty — co się liczy
Aby rozpocząć pracę w księgowości, zwykle wymagane jest wykształcenie średnie lub wyższe ekonomiczne, najlepiej w zakresie finansów, rachunkowości lub ekonomii. Nie jest to jednak warunek absolutny – wiele osób zdobywa kwalifikacje dzięki kursom i praktyce zawodowej. Kompetencje księgowej powinny obejmować znajomość przepisów podatkowych, rachunkowych, biegłość w programach księgowych oraz rozumienie cykli zamknięcia miesiąca.
Na rynku pracy bardzo cenione są certyfikaty zawodowe: np. certyfikaty Stowarzyszenia Księgowych w Polsce (poziomy I–IV), a także międzynarodowe kwalifikacje jak ACCA, CIMA czy biegły rewident. Posiadanie takich uprawnień zwiększa szanse na awans oraz umożliwia pracę w strukturach międzynarodowych i w większych spółkach, gdzie wymagana jest znajomość MSSF lub IFRS.
Programy księgowe – które warto znać i dlaczego
W pracy księgowego kluczowa jest znajomość narzędzi informatycznych. Najczęściej wykorzystywane programy w Polsce to Comarch ERP Optima, Symfonia, Insert GT, Enova365 oraz systemy klasy ERP, takie jak SAP czy Oracle. W dziale księgowości zadania coraz częściej realizowane są z wykorzystaniem chmury obliczeniowej i integracji z systemami KSeF.
Znajomość Excela również pozostaje nieodzowna – zwłaszcza w zakresie tabel przestawnych, funkcji finansowych oraz analizy danych. Wraz z postępującą cyfryzacją księgowości, rośnie także znaczenie umiejętności obsługi narzędzi do automatyzacji (np. OCR, elektroniczny obieg dokumentów). Takie umiejętności księgowej stają się dziś standardem w nowoczesnym środowisku pracy.
Języki obce — kiedy się przydają
W wielu rekrutacjach, szczególnie do międzynarodowych firm lub centrów usług wspólnych (SSC/BPO), wymagana jest znajomość języka angielskiego, a czasem niemieckiego lub francuskiego. To nie tylko kwestia porozumiewania się z zagranicznym klientem, ale także umiejętność analizy dokumentów, przepisów czy raportów finansowych przygotowanych zgodnie z międzynarodowymi standardami. W takich środowiskach główna księgowa obowiązki realizuje w kontekście globalnych struktur raportowania, co wymaga nie tylko znajomości przepisów krajowych, ale też elastyczności i otwartości na standardy obowiązujące za granicą.
Ile zarabia księgowa/y?
Młodsza/y księgowa/y – zarobki młodszej księgowej
Mediana zarobków na stanowisku młodszego księgowego wynosi 6050 zł brutto. Oznacza to, że co drugi księgowy otrzymuje pensję od 5 320 PLN do 6960 PLN. 25% najlepiej wynagradzanych księgowych zarabia powyżej 6 960 PLN brutto.
Samodzielna/y księgowa/y – zarobki
Na tym stanowisku co drugi księgowy otrzymuje pensję od 6 060 PLN do 8 500 PLN. 25% najgorzej wynagradzanych księgowych zarabia poniżej 6 060 PLN brutto. Na zarobki powyżej 8 500 PLN brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych księgowych.
Główna/y księgowa/y – zarobki
Mediana na tym stanowisku wynosi 11 330 PLN brutto. Co drugi księgowy otrzymuje pensję od 8 580 PLN do 8 850 PLN. Na zarobki powyżej 15 390 PLN brutto może liczyć grupa 25% najlepiej opłacanych księgowych.
Różnice między sektorem publicznym a prywatnym
Zakres zadań księgowego w sektorze publicznym często wiąże się z większą ilością formalności, obowiązkiem stosowania ustaw budżetowych, sprawozdawczością do RIO czy Ministerstwa Finansów. W sektorze prywatnym praca jest bardziej zróżnicowana — w zależności od branży, księgowy może odpowiadać za kalkulacje kosztów, analizy rentowności, rozliczenia projektowe, raporty dla zarządu.
W spółkach z o.o. zakres obowiązków głównego księgowego spółki z o.o. jest bardzo szeroki i obejmuje nie tylko ewidencję, ale także planowanie budżetu, kontroling oraz współpracę z działem HR, prawnym i zarządem. W obu sektorach przydają się podobne kompetencje księgowej, ale środowisko pracy, tempo i zakres obowiązków mogą się znacznie różnić.
Rynek pracy: gdzie jest największe zapotrzebowanie
Na największe możliwości zatrudnienia mogą liczyć kandydaci w dużych miastach – Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście czy Poznaniu. Wynika to z obecności centrów SSC/BPO, które potrzebują specjalistów od procesów AP/AR (accounts payable / receivable), rozliczeń podatkowych, raportowania. Nie brakuje również ofert w mniejszych miastach — szczególnie w biurach rachunkowych obsługujących lokalnych przedsiębiorców.
Zapotrzebowanie dotyczy wszystkich poziomów — od pomocy księgowej po główną księgową, a także specjalistów ds. podatków czy analityków finansowych.
Przyszłość zawodu — automatyzacja, AI i nowe kompetencje
Coraz więcej firm inwestuje w automatyzację procesów księgowych: rozliczanie faktur, przyporządkowywanie kosztów, generowanie deklaracji. Oznacza to, że samodzielny księgowy zakres obowiązków ulega zmianie – mniej jest prostych operacji, więcej nadzoru, analizy i interpretacji danych. Wprowadzenie KSeF, e-sprawozdań, raportowania JPK w czasie rzeczywistym wymaga znajomości nowych narzędzi i gotowości do ciągłego uczenia się.
W przyszłości księgowi będą coraz częściej pełnić rolę doradców – nie tylko ewidencjonować dane, ale wskazywać na nieprawidłowości, analizować koszty, przygotowywać dane do decyzji strategicznych. To właśnie tutaj kluczowe stają się umiejętności księgowej: analityczne myślenie, odporność na stres, dobra komunikacja i orientacja biznesowa.
Formy zatrudnienia i miejsca pracy
Współczesny rynek pracy oferuje różne formy zatrudnienia: etat, kontrakt B2B, umowę zlecenie (często na początku kariery). Dział księgowości zadania realizuje zarówno w modelu stacjonarnym, jak i hybrydowym lub w pełni zdalnym – w szczególności w firmach pracujących na systemach ERP w chmurze. Biura rachunkowe również umożliwiają pracę zdalną, szczególnie w przypadku klientów spoza regionu.
Niektóre osoby decydują się na własną działalność — obsługują mikrofirmy, jednoosobowe działalności gospodarcze, freelancerów. W tym przypadku zakres obowiązków może obejmować nie tylko księgowość, ale też elementy doradztwa podatkowego czy HR. Dla wielu osób to atrakcyjna ścieżka rozwoju – szczególnie po kilku latach doświadczenia.
Praca w księgowości – podsumowanie
Wbrew pozorom, praca w księgowości nie jest monotonna. W dużej mierze polega na kontaktach z klientem, wdrażaniu nowych rozporządzeń. Wymaga od pracowników skrupulatności, uczciwości i umiejętności skupienia. Kandydaci mogą liczyć na szeroki wachlarz ofert pracy, ponieważ zawód ten jest ważnym wsparciem dla niemal wszystkich firm.
FAQ
Na co zwracać uwagę przy ocenie ofert pracy na stanowisku księgowej – poza zarobkami?
Warto przyjrzeć się: zakresowi odpowiedzialności (czy to KPiR, pełna księgowość, jaki zakres podatków), liczbie obsługiwanych podmiotów, programom księgowym i narzędziom IT, możliwościom rozwoju/certyfikacji, wsparciu zespołu, strukturze organizacyjnej, wymaganiom językowym oraz lokalizacji i wielkości firmy. Te elementy wpływają na komfort pracy i perspektywy rozwoju.
Jak utrzymać aktualność wiedzy księgowej w szybko zmieniających się przepisach?
Najlepiej korzystać z kilku źródeł równolegle: newsletterów podatkowych (np. Ministerstwo Finansów, PwC, Grant Thornton), webinarów branżowych, platform typu GOFIN, aktualizacji systemów księgowych oraz szkoleń organizowanych przez SKwP lub stowarzyszenia rachunkowe. Warto także mieć kontakt z doradcą podatkowym lub bardziej doświadczonymi księgowymi, szczególnie przy interpretacjach niejednoznacznych przepisów.
Jakie są różnice między księgową w firmie handlowej, produkcyjnej i usługowej?
W firmie handlowej dominują procesy magazynowe, korekty sprzedaży i VAT. W produkcyjnej dochodzą ewidencje kosztów, kalkulacja produkcji, rozliczanie materiałów. W usługowej – uproszczona struktura, ale częściej rozliczanie projektów, delegacji, różnic kursowych. Każda branża ma swoją specyfikę, a doświadczenie w jednej nie zawsze w pełni przekłada się na inną.
Udostępnij