Co sprawia, że pracownicy pracują efektywnie? Co motywuje ich do pracy? Te pytania powinien zadać sobie każdy pracodawca i manager, bo od odpowiedniego systemu motywowania pracowników zależy powodzenie całej firmy. Dowiedz się, jak wzmocnić efektywność Twojej załogi, jakie są rodzaje motywacji pracownika i jak możesz podnieść jej poziom. Zapraszamy do lektury!

Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna

W literaturze, zwłaszcza z dziedziny zarządzania, wyróżnia się następujące rodzaje motywacji pracowników:

• motywacja wewnętrzna, określana też jako samoistna lub autonomiczna,
• motywacja zewnętrzna, określana też jako instrumentalna.

Pracownik cechujący się motywacją samoistną czerpie satysfakcję z samego działania, a ukończenie zadania przynosi poczucie przyjemności, spełnienia, chęć przystąpienia do kolejnego projektu. Jest to naturalna moc, która nie wymaga zbytniego angażowania siły woli. Ludzie, którzy głównie na motywacji wewnętrznej opierają swoje działania, w pracy często czują entuzjazm, szybko się rozwijają, z łatwością angażują w obowiązki i odznaczają się dużą efektywnością.

Motywacja zewnętrzna wynika z czyjegoś wpływu. Celem działań pracownika motywowanego zewnętrznie będzie zdobycie nagrody lub uniknięcie kary, zatem zdobycie konkretnych korzyści. Przykładem pozytywnej motywacji jest podwyżka wynagrodzenia, awans, premia lub bonus. Za motywację negatywną uznajemy redukcję wynagrodzenia, gradację stanowiska, utratę pracy.

Rodzaje motywowania pracownika

Motywacja zewnętrzna musi być stałą częścią systemu zarządzania personelem. Znajduje zastosowanie zwłaszcza wtedy, gdy pracownikom brakuje motywacji wewnętrznej. Warto mieć na uwadze, że takie sytuacje są nie do uniknięcia, nawet u najlepiej zmotywowanych autonomicznie członków zespołu. Wystarczy chwilowy spadek formy, trudności w wykonaniu zadania lub duże zmęczenie.

Opieranie jednak systemu motywacyjnego wyłącznie na czynnikach finansowych nie jest dobrym rozwiązaniem. Istnieje ryzyko obniżenia efektywności pracy, jeżeli pracownicy będą czuli się uzależnieni od kierownictwa, utracą autonomię w pracy. To nie nagroda czy groźba kary powinny napędzać do działania. Dlatego tak ważne jest ciągłe wzmacnianie motywacji wewnętrznej, która wprost przełoży się na zaangażowanie pracowników w wykonywane obowiązki.

Może Cię zainteresować: Jak badać zaangażowanie pracowników?

Jak motywować pracowników? Dobre praktyki

Według raportu People Unboxed przygotowanego przez firmę ADP we współpracy z Circle Research na grupie polskich pracowników, 51% respondentów chodzi do pracy, aby zdobyć środki na rzeczy, które chce i potrzebuje kupić, 48% badanych pracuje również dla poczucia samorealizacji, satysfakcji. Dla 10% badanych największą motywacją do pracy jest chęć nauki i rozwoju zawodowego.

Jak przekuć takie dane na strategię zarządzania personelem, która pomoże zwiększyć zaangażowanie pracowników i zbudować różne rodzaje systemów motywacyjnych?

Obszar czynników wzmacniających motywację zewnętrzną pracowników

1. Skonstruuj i przedstaw zatrudnionym jasne zasady otrzymywania stałej pensji, uzyskania premii oraz awansu. Upewnij się, że są przez nich dobrze rozumiane.
2. System wynagrodzeń musi być sprawiedliwy. Jeżeli wzrastają pensje jednej grupy osób (np. handlowców), wrastać powinno też wynagrodzenie pozostałych pracowników.
3. Motywuj poprzez premie. Oceniaj pracowników na podstawie efektów ich działań i wykorzystuj mierzalne wskaźniki.
4. Gromadź i analizuj dane o tym, jak pracownicy oceniają system wynagrodzeń. Wykorzystaj je do wprowadzania zmian.

Obszar czynników wzmacniających motywację wewnętrzną

1. Stwórz kulturę organizacji opartą na docenianiu. Dostrzegaj zaangażowanie i starania pracowników, przekazując słowne pochwały (na spotkaniach ewaluacyjnych, również na forum).
2. Stymuluj kadrę do rozwoju. Stwórz dla pracowników możliwość uczestniczenia w konferencjach branżowych, szkoleniach, możesz też zorganizować firmową bibliotekę z literaturą i prasą branżową.
3. Dbaj o dobre stosunki w zespole. Regularnie organizuj wydarzenia firmowe, twórz angażujące wyzwania i spotkania integracyjne.
4. Dobierz odpowiednio kadrę zarządzającą. Tylko wspierające przywództwo zapewni Twoim pracownikom warunki, w których będą pracować efektywnie i z pełnym zaangażowaniem. Chodzi tu o liderów, którzy wystrzegają się nadmiernej kontroli, posiadają doskonały zmysł obserwacji, umiejętności komunikacyjne na najwyższym poziomie oraz zapał do ciągłego podnoszenia kwalifikacji.

Podsumowanie

Na motywację pracowniczą wpływają zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Zadaniem pracodawcy jest takie skonstruowanie systemu motywacyjnego, aby wykorzystać potencjał obu obszarów. W tym celu należy stworzyć kulturę organizacyjną opartą o mądre, transformujące przywództwo, odpowiednie warunki pracy oraz przemyślany system nagród.