Jaki system premiowy sprawi, że pracownicy będą pracować bardziej efektywnie, z większym zaangażowaniem? Co wpłynie na zwiększenie ich satysfakcji z pracy? W jaki sposób zaprojektować kryteria premiowania, aby były sprawiedliwe i wspierały cele całej organizacji? W tym artykule zebraliśmy najważniejsze informacje związane z budową systemu premiowego i dobre praktyki, którymi z powodzeniem możesz się inspirować.

Rodzaje premii

• Premia uznaniowa

Wysokość oraz częstotliwość przyznawania tego rodzaju dodatku do podstawowego wynagrodzenia jest wyłącznie zależna od dobrowolnej decyzji pracodawcy. Stosowanie systemu premiowego w firmie opartego na uznaniowości nie działa, pokazują to liczne badania (European Bonus & Sales Compensation Survey (Aon Hewitt)). Są jednak sytuacje, w których warto ją zastosować, np. gdy pracownik zasugeruje wdrożenie rozwiązania optymalizującego dany proces i to działanie się sprawdzi.

• Premia okolicznościowa

Jest to dodatek przyznawany z okazji konkretnych zdarzeń (np. święta Bożego Narodzenia, jubileusz firmy itp.), służy on raczej celom integracyjnym i wizerunkowym niż motywacyjnym.

• Premia zadaniowa

Obecnie jedna z częściej stosowanych form motywacji płacowej. Charakteryzuje się dużą efektywnością. Pracownik może ją wypracować lub nie, a wysokość zależy od efektów pracy, spełnienia przyjętych kryteriów.

• Dodatek funkcyjny i stażowy

To rodzaj uznania, który mogą otrzymać pracownicy w związku z pełnioną rolą z szerokim zakresem odpowiedzialności lub, w przypadku dodatku stażowego, po przepracowaniu określonego czasu.

• Prowizja od wyników firmy lub działu

Przyznawana jest za udział w osiągnięciu jasno wyznaczonych celów.

• Premia od indywidualnych wyników pracownika

Ten system premiowania polega na nagradzaniu pracowników, którzy osiągnęli założony cel w danym okresie.

System premiowania pracowników – jak zrobić to z głową?

1. Ustal podstawowe założenia, cele i wizje systemu premiowego

Warto się zastanowić, które cele strategiczne firmy system bonusowy ma wspierać. W jaki sposób każdy z działów albo obszarów funkcjonowania firmy przyczynia się do tego celu? Jakie wyniki muszą być osiągnięte w dziale sprzedaży, marketingu, księgowości itd.?

2. Zaplanuj cele dla poszczególnych pracowników

• Zbuduj drabinkę celów (lub drzewa celów), w której cele poszczególnych stanowisk składają się na cele działów i cele firmy. Ważne, aby celów stawianych danej osobie nie było więcej niż 3-5.
• Co bardzo istotne: cele, które stawiasz pracownikom muszą być jasno określone, zrozumiałe, mierzalne, osiągalne, ale ambitne.
• Zweryfikuj, czy pracownicy potrafią przełożyć założone przez Ciebie cele na swoje codzienne obowiązki. Na przykład, jednym z celów działu obsługi klienta może być zmniejszenie czasu obsługi jednego klienta o 2 min. Upewnij się, że każda osoba z zespołu będzie wiedziała, co można zrobić, aby osiągnąć cel.
• Warto premiować nie tylko cele indywidualne, ale i zespołowe. Takie rozwiązanie umożliwi uniknięcie problemu zbyt dużej rywalizacji i umożliwi jednoczenie pracowników wokół celów strategicznych.

3. Opracuj system kontroli osiągania celów oraz rozliczania z wyników

• Systemy premiowania nie będą działały bez stałego monitoringu postępów, a także sprawnego systemu raportowania.
• Regularnie przedstawiaj wyniki zespołom oraz poszczególnym pracownikom. Doceniaj postępy (to najsilniejszy motywator, działający długofalowo) oraz identyfikuj zagrożenia.

Może Cię zainteresować: Co to jest feedforward i dlaczego warto go stosować w komunikacji z pracownikami?

4. Dobra komunikacja

• Systemy premiowe zawsze powinny opierać się o regularną komunikację.
• Zasady przyznawania bonusów muszą być dla pracowników transparentne, czytelne i sprawiedliwe. Dlatego należy je odpowiednio objaśnić i odpowiedzieć na wszystkie pytania. Jeśli pracownik uzna, że premia nie znajduje się w jego zasięgu lub nie będzie rozumiał zasad premiowania, nie zaangażuje się na odpowiednim poziomie.
• Kolejnym, istotnym czynnikiem wspierającym realizację zadań premiowych jest udzielanie częstej informacji zwrotnej przez przełożonych. Podczas takiej rozmowy z pracownikiem warto koncentrować się na możliwościach zmiany i rozwoju oraz na tym, co będzie sprzyjać osiąganiu celów.

5. Ewaluacja systemu premiowego – wzór

• Niezwykle ważne jest regularne sprawdzanie, czy stworzony system przynosi odpowiednie wyniki i monitorowanie, jak oceniają go pracownicy. Jeżeli nie zbierasz feedbacku od pracowników, czy obecna forma nagradzania premiowego przynosi im satysfakcję i motywację do dalszej, wytężonej pracy, bardzo możliwe, że brniesz w niewłaściwą stronę.
• Możesz sprawdzić nastroje za pomocą ankiety, w której pojawią się pytania:

Co podoba Ci się w obecnym systemie premiowym?

Jakie usprawnienie chciałbyś/chciałabyś wprowadzić do systemu premiowego?

Co musiałoby się zmienić, abyś mogła czuć się lepiej zmotywowana/zmotywowany do osiągnięcia celów?

Podsumowanie

Modyfikacja systemu zarządzania pracownikami w firmie i systemu wynagrodzeń to spore wyzwanie. Jednak zaprojektowanie z głową, a następnie wdrożenie systemu premiowego może przynieść firmie wiele korzyści, jak choćby większe zaangażowanie pracowników czy zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa, dzięki powiązaniu poziomu wynagrodzeń ze stopniem realizacji celów.

Artykuły, które mogą Cię zainteresować:

Co to jest stay interview i dlaczego warto wprowadzić to narzędzie do organizacji?
Co to jest performance management?